’40 afgestudeerden per jaar, voor honderden vacatures’

Eén alumnus omschrijft de taak van een facility manager met de perfecte woorden: ‘Wij doen erg veel werk dat voor veel collega’s onzichtbaar, maar tegelijk ook onmisbaar is.’ Daarom is het des te bijzonder dat de  bacheloropleiding Facility Management enkel op hogeschool Odisee in Gent gegeven wordt. De opleiding bestaat dit jaar 30 jaar. Een periode waarin de rol van een facility manager drastisch veranderd is. ‘Duurzaamheid, ICT, HR, een facility manager is nu dagelijks bezig met zaken waar 30 jaar geleden nog maar amper over gesproken werd’, zegt opleidingshoofd bij Odisee Tilly Baute. 

Geef je op de website van VDAB de zoekterm ‘facility manager’ in, dan krijg je maar liefst 406 vacatures. Daarnaast zijn er nog honderden vacatures die min of meer dezelfde functie inhouden. Toch studeren er jaarlijks maar 40 bachelors Facility Management af. Hoe groot de vraag naar gekwalificeerde facility managers ook is, de opleiding aan de hogeschool Odisee blijft uniek in zijn soort. En dat is een groeiend probleem.

‘Veel van die functies worden op het terrein ingevuld door meer technische profielen, maar als je ziet hoe de jobinhoud en ook onze opleiding jaar na jaar ruimer wordt, besef je dat er een echte war for talent is’, zegt Tilly Baute. ‘Zaken als duurzaamheid, ICT, welzijn op het werk, … Dat zijn allemaal zaken waar 30 jaar geleden bijna niemand bij stilstond en nu is het bijna de orde van de dag. In onze opleiding geven we elk jaar opnieuw een zo breed mogelijke waaier aan skills mee die voor een moderne facility manager onontbeerlijk zijn. Onze opleiding is ook zo praktisch gericht dat afgestudeerden bijna zonder extra opleidingen in elk bedrijf of in elke organisatie aan de slag kunnen. Terwijl andere facility managers die uit een andere opleiding komen, vaak nog een pak bijscholingen moeten doen, nog voor ze kunnen starten.’

Onbekend, maar ook onbemind?

Net omdat het een unieke opleiding is in België is facility management als opleiding en als vak nog altijd redelijk onbekend. Ook omdat er niet echt een richting is in het secundair onderwijs die naadloos overgaat in de bachelor Facility Management, waar dat bij bijvoorbeeld wiskunde of talen wel het geval is. Toch is de rol van een facility manager de laatste jaren een pak belangrijker en dus ook zichtbaarder geworden.

‘De hele coronapandemie was een enorme versneller voor de sector’, zegt Bob Huyskens, die Facility Management studeert aan Odisee en 30 jaar FM mee organiseert. ‘Veiligheid op de werkvloer, aparte ingangen, logistieke oplossingen voor telewerk, veel mensen hebben meer dan ooit te voren een beroep gedaan op hun collega’s die instaan voor alles wat facilitaire dienstverlening is. En da’s niet enkel zo in bedrijven. Ook bij evenementen, in scholen, of zelfs bij sportclubs moet alles meer dan ooit aan de hoogste eisen voldoen qua veiligheid, hygiëne of duurzaamheid. Het maakt dat onze job belangrijker, maar ook afwisselender dan ooit is.’

Verrassende nummer 1 bij studiekeuzetest

Is het door het groeiende takenpakket door de coronapandemie, door de verhoogde aandacht voor innovatie en duurzaamheid, of door de vele vacatures? Feit is dat er dit jaar opvallend meer interesse is voor de opleiding dan de voorbije jaren.

‘Eigenlijk ligt deze opleiding veel meer jongeren, dan sommigen zelf beseffen’, zegt Tilly Baute. ‘Bij onze gloednieuwe online studiekeuzetest is Facility Management de opleiding die het meeste als ‘aangewezen opleiding’ uit de bus komt na een uitgebreide vragenlijst. En dat vertaalde zich ook naar de interesse op onze Odisee-infodag, vorig weekend. We leiden jongeren op tot professionals die het beheer van gebouwen, werkomgevingen en/of events op facilitair vlak van A tot Z in goede banen kunnen leiden. En daar komt veel bij kijken: techniek, financiën, projectplanning en veiligheid, maar ook sociale skills zijn belangrijk. Als facility manager zorg jij ervoor dat anderen in een gezonde, aangename en comfortabele omgeving kunnen werken of studeren. Dat brede aspect, gekoppeld aan duurzaamheid en toekomstgericht denken, trekt duidelijk veel jongeren aan, zonder dat ze het vooraf misschien zelf hadden beseft.’

Duurzame en innovatieve toekomst

Op donderdag 28 april organiseren enkele studenten van de bacheloropleiding zelf een groot event om het 30-jarig jubileum van de opleiding te vieren. En aangezien terugkijken ook altijd een beetje vooruitkijken is, komen enkele facility managers met veel ervaring in verschillende sectoren debatteren over hoe de toekomst van het facility management eruit ziet. Alle panelleden zijn het alvast over 1 ding eens: hoe hard de sector de laatste 30 jaar veranderd is, zo hard zal die de komende 30 jaar nogmaals veranderen.

‘Van onze schoolgebouwen tot cultuurcentra, van onze historische gebouwen tot onze monumenten in de Gentse straten en op pleinen: het zijn plaatsen waar elke dag wordt geleefd, gewerkt, genoten en gedroomd’, zegt Hafsa El-Bazioui, schepen van Facilitair Management in Gent en panellid op 30 jaar FM. ‘Omdat we efficiënt met ruimte en middelen willen omgaan, willen we verschillende functies combineren en willen we onze gebouwen en monumenten delen met zoveel mogelijk diensten, organisaties en Gentenaars.’

Andere panelleden:

• Hans Topée - Gids|Adviseur bij Dewerkplaatsfabriek (NL) en FM-trendwatcher
• Henk Vincent – Directeur Masterplan Nieuwbouw bij VITAZ
• Anne Lenaerts - Senior Workplace Expert, Marketing Director, Sustainability Ambassador of 2022 (VBO/FEB-award)
• Guy Eeckhout – Safety Advisor en Facility Manager bij Argenx
• Cindy Hermsen – CEO, The Global Alliance of Facility Management Innovators

Getuigenissen van alumni in de sector

Giovanni Michiels, Stafmedewerker/Projectbeheerder West- en Oost-Vlaanderen bij Vokans vzw en sturende kracht achter Young Belfa

Giovanni studeerde af in 2018. Hoewel hij eerst voor een meer technische richting koos, belandde hij na een infodag in de opleiding Facility Management. ‘Vooral het feit dat het veel breder ging dan bijvoorbeeld ICT of Elektronica sprak me aan. Ik ben erg geïnteresseerd in technologie, maar organisatie, communicatie en met mensen omgaan sprak me minstens evenveel aan. Dat kwam allemaal terug in die opleiding. ‘

Ook het feit dat duurzaamheid en innovatie zo'n belangrijke rol spelen maakt de job in  het Facility Management zo interessant. Elke dag ben je met andere zaken bezig, elke dag help je weer andere collega's bij een heel concreet probleem. Dat geeft natuurlijk bijzonder veel voldoening’

Steven Clemminck, Operations Manager bij Vlerick Business School

Steven zit al een pak langer in het vak. Hij studeerde af in 1998, toen heette de opleiding nog facilitaire dienstverlening, en hij was vooral onder de indruk van zijn docenten. ‘Dat waren allemaal mensen die rechtstreeks vanuit de praktijk hun ervaring met ons kwamen delen. Op die manier was je nog beter voorbereid als je nadien met je diploma ergens aan de slag ging, omdat veel cases die in real life gebeuren al eens gepasseerd waren in onze lessen.’

‘Het feit dat erg veel werk nogal onzichtbaar is voor je collega’s, maakt dat de opleiding misschien ook wat onbekend is. Denk aan postbedeling, of het (wettelijk) onderhoud van toestellen, maar ook het aansturen van externe partners. In totaal stuur ik 80 leveranciers aan, van wie de helft erg regelmatig. Dat is misschien niet zichtbaar voor alle collega’s, maar maakt wel dat ik een erg afwisselende job heb.’

Leer meer over de bacheloropleiding Facility Manamgent